Từ vòng đầu tiên, tôi đã là fan của GDucky trong Rap Việt. Tôi nghe đi nghe lại từng bài. Đôi Mắt, Chạy, Tiền Nhiều Để Làm Gì, và tất nhiên, replay hàng trăm lần The Right Journey. Không thể đếm nổi số lần tôi gào thét vì Vịt vàng trên Story lẫn Facebook. Đối với tôi (và tôi tin chắc là nhiều người ngoài kia nữa), nếu Quán quân Rap Việt không phải GDucky, thì chương trình này CHẮC CHẮN CÓ VẤN ĐỀ!
Thế rồi, giây phút Trấn Thành gọi tên nhà vô địch cũng đến.
Dế Choắt.
Dế Choắt - Quán quân Rap Việt mùa đầu tiên
Như một cú tát vào mặt fangirl, tôi tắt TV và trút cơn giận dữ của mình lên bàn phím. Đi ngược lại mong muốn của số đông để tạo tranh cãi????? Có mờ ám gì đằng sau???? Hay vì GDucky mà vô địch thì dễ đoán quá nên phải có một kết quả khó đoán cho đáng nhớ??? Không được, chúng ta nhất định phải làm lớn chuyện này, không thể để một kết quả vô lý như vậy tồn tại. 500 anh em cần phải lên tiếng cùng nhau đêm nay để thực thi công lý!
Thế nhưng một vài người bạn của tôi có ý kiến ngược lại. Có người nói: Fanbase của Dế Choắt đông hơn GDucky nhiều lần. Có người nói: Dế Choắt là một hình tượng đúng để cho đại diện Rap Việt năm nay. Có người nói: Thứ âm nhạc độc đáo của Dế Choắt mới thật sự là xứng đáng.
Gạt bỏ sự tức giận, tôi bắt đầu ngồi tìm hiểu về Dế Choắt và tìm một câu trả lời cho mình. Thôi được, tôi sẽ nhìn mọi chuyện bằng một góc nhìn công tâm nhất chứ không phải bằng trái tim tan vỡ của một fangirl.
Và đây là những gì tôi nhìn thấy.
1. Lượng fan hùng hậu
GDucky đã hoàn toàn chiếm trọn trái tim của rất nhiều khán giả. Điều này khó mà tranh cãi, từ sự ủng hộ nhiệt liệt và độ viral các phần thi của GDucky, cho đến tiếng hò reo tên chàng rapper trẻ trên sân khấu vào đêm Chung kết. Tất cả chỉ cho thấy một điều: GDucky là ứng cử viên số 1 cho ngôi vị Quán quân của Rap Việt.
Nhưng đó chỉ là những gì chúng ta nhìn thấy trong khuôn khổ của Rap Việt 2020. Mở rộng góc nhìn một chút, GDucky mới bắt đầu được biết đến khi tham gia cuộc thi và thật sự bứt phá từ vòng 2. Lượng fan của anh chàng có được chủ yếu đến từ Rap Việt. Trước đó, dù đã là một cái tên có tiếng tăm trong làng rap, nhưng vị trí của GDucky mới dừng lại ở mức lính mới, "mầm non triển vọng" chứ không phải một thế lực hay "cây đa cây đề".
Dế Choắt, ngược lại, là một cái tên đã có được sự kính nể của số đông người nghe rap. Rapper sinh năm 1996 vốn dĩ đã rất nổi tiếng trong giới underground, với các sản phẩm được đăng đều đặn trên YouTube cá nhân có lượt xem tính bằng triệu view, thậm chí - 50 triệu view - một con số đáng mơ ước với mọi rapper. Lượng fan của Dế Choắt phủ rộng rãi, bền bỉ và trung thành.
Họ có thể không ồn ào thể hiện trên MXH, nhưng là một thế lực ngầm vững chãi và mạnh mẽ. Không chỉ có các sản phẩm âm nhạc, ngay cả những vlog đời thường của Dế cũng nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ. Và tính đến thời điểm này, kênh YouTube của chàng rapper cũng sắp cán mốc 1 triệu subscribe, một thành tích đáng nể với bất cứ rapper nào trong cuộc thi. Hãy nhớ rằng, Tlinh - một thí sinh cực kỳ hút truyền thông và khán giả với kênh YouTube riêng được chăm chút đều đặn, cũng chỉ có 173k lượt subscribe mà thôi.
2. Âm nhạc độc đáo
Dĩ nhiên là bất cứ thí sinh nào khi đặt chân đến đêm chung kết của Rap Việt đều xứng đáng, họ tượng trưng cho những phong cách riêng và những màu sắc âm nhạc khác biệt. Tlinh là một đại diện tươi mới với đầy âm hưởng của Hip-hop đương đại, tiệm cận với thế giới. Ricky Star và Lăng LD lại khiến người ta thích thú bởi sự phóng khoáng và nghịch ngợm đặc trưng của các rapper miền Tây. MCK bật lên với cái tôi khác biệt. Gonzo chỉn chu và đầy suy ngẫm. Thành Draw lúc nào cũng cháy như một ngọn lửa. GDucky luôn khiến người khác rùng mình vì những lần hóa thân, cùng kỹ năng và một thần thái của một ngôi sao đích thực.
Nhưng Dế Choắt lại là một trường hợp rất khác. Điều khiến người ta nhớ về Dế là một ngoại hình rất khác biệt, luôn có gì đó… dị dị. Âm nhạc của Dế Choắt cũng vậy, phảng phất những trăn trở rất vĩ mô, nhưng cũng chất chứa những nhân sinh quan thú vị về cuộc sống. Có lẽ, điều này đến rất nhiều từ cuộc đời vốn nhiều thăng trầm của Dế.
Những khó khăn, những vấp ngã, những lần thất bại và cả đứng lên đã được chàng rapper sinh năm 1996 đưa vào các lời rap của mình một cách đầy chiêm nghiệm. Chính vì thế, nghe rap của Dế, người ta có thể thấy hay, thấy lạ, và thấy cả trong đó sự đồng cảm, sự vỡ òa và cứ thế nghiền ngẫm nhiều lần để ngấm.
Trong nhạc rap, việc truyền tải được những suy nghĩ và trải nghiệm cá nhân vào lời là một yếu tố tiên quyết để tạo nên thành công. Người ta tìm đến rap để lắng nghe những câu chuyện, để hiểu thêm về những cuộc đời và từ đó, tìm thấy sự an ủi cho chính mình. Nhạc của Dế chính là để phục vụ điều đó.
Người nghe sẽ thích thú khi nghe MCK rap về… sợ vợ, sẽ rùng mình sởn da gà khi nghe GDucky nói về những việc mình muốn làm khi có nhiều tiền, sẽ bất ngờ với sự thông minh và thần thái đỉnh cao của Tlinh, nhưng sẽ chẳng có thí sinh nào ngoài Dế Choắt có thể khiến khán giả phải gật gù tâm đắc vì sự từng trải và lyrics thấm từng chữ.
Chưa hết, âm nhạc của Dế Choắt bao giờ cũng rất đặc biệt và tạo nên một dòng chảy riêng trong số tất cả các thí sinh. Dế không chạy theo những xu hướng trên thế giới, cũng không thể hiện những bộ mặt quá "chiến" hoặc quá hào nhoáng. Dế là Dế, vừa có gì đó rất gần gũi đơn sơ, vừa rất tinh quái và độc đáo.
Thứ Hip-hop mà Dế theo đuổi không giống với những gì mà số đông theo đuổi, nó có một giá trị riêng rẽ và nếu nghe xuyên suốt, bạn sẽ nhận ra một tinh thần rất Việt Nam trong đó. Ở Việt Nam, rapper nổi tiếng nhất từng làm được điều này chính là Đen Vâu. Một người chọn đi một con đường riêng rẽ với mọi rapper đương đại, và sự thành công của anh chưa bao giờ phải đặt dấu hỏi chấm.
3. Một câu chuyện truyền cảm hứng
Trong Rap Việt, GDucky hay Tlinh, MCK có thể là những đại diện số 1 cho các rapper thế hệ mới. Họ sở hữu ngoại hình, sự hiện đại, cởi mở cùng một tư duy âm nhạc mới mẻ và sành điệu. Ngoài đời, họ đều là những icon mới của cái gọi là "chất".
Nhưng về cơ bản, rap không chỉ gói gọn trong chữ "chất". Bắt nguồn từ văn hóa Hip-hop, Rap là câu chuyện của cuộc sống, là tiếng nói của những con người sống dưới đáy xã hội. Rap là câu chuyện của những kẻ "underdog" luôn tìm cách thể hiện mình và bày tỏ những suy tư. Rap có thể biến thể thành tình yêu, thành những nghịch ngợm của tuổi trẻ, thành sự ngông cuồng và chất chơi trong những bar club. Nhưng về gốc rễ, về cái bản thể cốt lõi của rap bao giờ cũng là câu chuyện của những người từ phía dưới đi lên.
Chính vì vậy, người xứng đáng đảm đương vị trí biểu tượng của thế hệ rap đương đại nên là một người mang đúng câu chuyện ấy của rap. Dế Choắt khiến người ta thuyết phục không chỉ bởi âm nhạc, mà còn bởi chỉ cần nhìn vào Dế, ta đã có thể thấy rõ mồn một cái tinh thần đặc biệt này.
Nghỉ học từ năm lớp 9 vì gia đình không có điều kiện, bươn chải kiếm tiền ở Sài Gòn từ những ngày còn rất trẻ và thậm chí đã phải bốc vác thuê để sống qua ngày. Trôi dạt lên Đà Lạt, Dế mưu sinh bằng đủ mọi nghề, bao gồm mặc đồ thú bông chụp ảnh và thậm chí là chăn ngựa. Cuộc đời Dế thay đổi kể từ khi học được nghề xăm và tìm đến Hip-hop. Rap cứu rỗi tâm hồn và cứu rỗi cả con người của một chàng trai trẻ.
Chính những trải nghiệm cơ cực ấy đã nhào nặn nên một Dế Choắt từng trải, chiêm nghiệm và đầy sâu sắc trong Rap Việt. Có thể cách giải thích này của tôi khiến bạn cảm thấy "ồ, hóa ra cuộc thi này cũng cliche (sến) đến vậy ư", chẳng lẽ chúng ta đã xem đến từng đấy màn biểu diễn tuyệt vời nhưng cuối cùng vẫn lựa chọn một kết quả dựa vào một câu chuyện theo dạng vượt khó?
Okay, nhưng rồi bạn sẽ thấy, đây là một sự cliche hợp lý, và là một sự cliche xứng đáng với những gì chúng ta nhìn thấy. Bởi đơn giản, Dế Choắt không được khán giả và BGK bình chọn chỉ vì cậu có một cuộc đời vươn lên theo kiểu truyền thống. Mà bởi, sau tất cả những gì đã xảy ra, nó khiến Dế kể câu chuyện của mình theo đúng tinh thần mà nền văn hóa Hip-hop hướng đến. Nó là câu chuyện về niềm hy vọng, sự nỗ lực, và niềm tin vào ngày mai tươi sáng không bao giờ để hoàn cảnh dập tắt.
Và tôi tin rằng đó cũng là điều mà chúng ta tìm kiếm trong cuộc thi này. Chúng ta không chỉ tìm kiếm những bản nhạc hay, những thần tượng mới, chúng ta không chỉ tìm kiếm những cơ hội để người ta nhìn khác đi về rap, về Hip-hop. Mà chúng ta còn tìm kiếm một biểu tượng kể câu chuyện của một dòng nhạc, của một đời sống văn hóa đầy bản sắc riêng. Chúng ta tìm kiếm một quán quân hội tụ không chỉ tài năng, mà còn truyền tải đi được sức mạnh tinh thần của những người chơi rap.
Một lần nữa, xin chúc mừng Quán quân của Rap Việt 2020. Sau tất cả những tìm hiểu, tôi viết lại những dòng này bằng một sự cảm phục và hoàn toàn đồng tình với kết quả cuối cùng. Tôi biết chắc chắn rằng mọi thí sinh trong đêm chung kết đều đã trở thành nhà vô địch trong lòng tất cả người xem và bất cứ ai lên ngôi ngày hôm nay cũng là người xứng đáng. Thế nhưng, nếu cho tôi một lựa chọn hoàn chỉnh nhất lúc này, tôi xin phép được nói rằng: Với tôi, Dế Choắt chính là nhà vô địch trọn vẹn nhất.